ตอนที่ 1 อิริยาบถใหญ่ทั้ง 4 พฤติกรรมที่อาจก่อให้เกิดโรค
“จิตใจที่แจ่มใสย่อมอยู่ในร่างกายที่แข็งแรง” เป็นความจริงที่เราทราบกันดี แต่ขาดความตระหนักถึงความสำคัญ จึงละเลยไม่สนใจปฏิบัติอย่างแท้จริง ทุกคนอยากมีสุขภาพกายและใจที่แข็งแรง แต่มีน้อยนักที่จะสร้างเหตุเพื่อความแข็งแรงด้วยการป้องกัน ส่วนใหญ่ต้องให้สุขภาพย่ำแย่รุนแรงถึงขั้นเป็นโรค จึงจะหาทางรักษา ซึ่งก็ยากที่จะหายและสูญเสียทรัพย์สิน / เวลา / สภาพจิตใจมากกว่าการป้องกันหลายเท่าตัว ในสังคมปัจจุบันคนทุกวัยต่างก็หาแนวทางในการดูแลสุขภาพเพื่อให้ห่างไกลจากโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ มากขึ้น แต่กลับมองข้ามเรื่องใกล้ตัวที่เป็นพื้นฐานหลักในการสร้างให้มีสุขภาพที่แข็งแรงห่างจากโรคภัย นั่นก็คือ อิริยาบถใหญ่ทั้ง 4 ยืน เดิน นั่ง นอน
“โรคเกิดจากพฤติกรรมและสิ่งแวดล้อม” และอิริยาบถใหญ่ทั้ง 4 ถือเป็นเรื่องใกล้ตัวมากที่สุด เป็นปัจจัยหนึ่งที่มีส่วนส่งผลให้เกิดโรคร้ายแรงได้ ท่าทางในชีวิตประจำวันของคนเราหากอยู่ในท่าที่ไม่ถูกต้อง อยู่ในท่าทางซ้ำๆต่อเนื่องเป็นเวลา นาน จะทำให้มีความผิดปกติของโครงสร้างร่างกาย คือ ระบบกระดูก กล้ามเนื้อ ข้อต่อ เส้นเอ็น หลอดเลือด เส้นประสาท ระบบขับของเสีย ( น้ำเหลือง ) ความผิดปกติของโครงสร้างร่างกาย อาจจะเป็นสะพานเชื่อมให้เกิดโรคที่รุนแรง เป็นต้นเหตุของความพิการหรือเสียชีวิตในที่สุด
ท่านั่ง 2 ใน 3 ของเวลาในหนึ่งวัน เกือบ 90% คนวัยทำงานมักอยู่ในท่านั่งต่อเนื่องนานหลายชั่วโมง นั่งขับรถ ทำคอมพิวเตอร์ ฯลฯ กิจวัตรดังกล่าวจะทำให้เกิดความเคยชินกับท่าทางการนั่งแบบเดิมๆ ท่านั่งผิดแต่รู้สึกสบาย หารู้ไม่ว่าส่งผลเสียต่อระบบโครงสร้างร่างกายอย่างรุนแรง เป็นต้นเหตุหลักที่ทำให้เกิดความพิการ หรือการเป็นโรคร้ายแรง เช่น โรคปวดหลัง-ปวดคอ หมอนรองกระดูกเคลื่อนทับเส้นประสาท แรงของกล้ามเนื้อแขน-ขา ชามือเท้า-ไม่มีแรงเดิน โรคกระดูกสันหลังคด บางรายรุนแรงถึงขั้นมีผลต่อระบบปอดและหัวใจ หายใจไม่สะดวก เนื่องจากกระดูกที่คดจำกัดการขยายตัวของปอด เป็นเหตุให้เป็นโรครุนแรงอ่อนตามมาในที่สุด
ท่านอน เป็นช่วงเวลาที่ทำให้โครงสร้างร่างกายเสียมากที่สุด เพราะใน 6-8 ชั่วโมง หากนอนในท่าที่ผิด มีผลต่อกระดูก กล้ามเนื้อ ข้อต่อ การไหลเวียนเลือด เส้นประสาท น้ำเหลือง ระบบไหลเวียนที่ต้องหล่อเลี้ยงเซลล์ในร่างกาย ตื่นมาแล้วมีอาการปวดหัวไหล่ ปวดคอ ปวดศีรษะ ชามือ ชาเท้า ปวดหลัง รู้สึกเพลีย ไม่สดชื่น และง่วงบ่อยทั้งที่นอนมาก อาการเหล่านี้เป็นตัวตรวจสอบให้ทราบว่า โครงสร้างร่างกายของเราเริ่มมีความผิดปกติเกิดขึ้นแล้ว
ท่าเดิน บุคลิกการเดินของแต่ละบุคคลแตกต่างกันไป ส่วนใหญ่มาจากพฤติกรรมที่เคยชิน บวกกับความแข็งแรงของกล้ามเนื้อและความมั่นคงของข้อต่อ การเดินที่ผิดปกติจะส่งผลต่อข้อสะโพก กระดูกเชิงกราน หลัง การเดินผิดต่อเนื่องนาน สะโพกจะบิดหมุน ทำให้ขาผิดรูป ข้อเสื่อม เสี่ยงต่อการเคลื่อนของข้อสะโพก กระทบโดยตรงต่อกระดูกสันหลัง อันเป็นเสาหลักของร่างกาย เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำเกิดความเจ็บปวดและเป็นโรคอื่นๆ ที่รุนแรงตามมา
ท่ายืน หากเป็นผู้ที่ต้องยืนทำงานนานๆ มักมีอาการปวดเข่า ปวดหลัง ฯลฯ หากใส่รองเท้าที่ผิดจะเกิดแรงกระทำต่อข้อต่อของข้อเท้า ข้อเข่า อาจส่งผลถึงคอ ทำให้คอเสื่อม กระดูกทับเส้นประสาท ปวดศีรษะรุนแรง ซึ่งต้นเหตุอาจมาจากการยืนลงน้ำหนักขาไม่เท่ากันก็เป็นได้ ซึ่งจะทำให้สะโพกบิด กระทบต่อเนื่องไปถึงกระดูกสันหลัง อันเป็นโครงสร้างหลักที่สำคัญของร่างกายและนำไปสู่การเป็นโรคในที่สุด
อิริยาบถใหญ่ทั้ง 4 ที่เคยชินจนกลายเป็นอุปนิสัยและบุคลิกภาพ จึงมีผลนำไปสู่โรคร้ายแรงได้ หากไม่ปรับให้ถูกต้องและเหมาะสม เป็นเรื่องที่ต้องตระหนักถึงความสำคัญเป็นอย่างมาก สติเป็นสิ่งที่ทำให้เรามีอิริยาบถที่ถูกต้อง เป็นสิ่งที่อยู่ได้กับกาย – ใจนี้ตลอดเวลา หากท่านเป็นผู้หนึ่งที่ต้องการมีสุขภาพแข็งแรง มีภูมิต้านทานที่ดีทั้งกายและใจ สิ่งแรกที่จะเป็นบันไดนำให้ท่านไปสู่การมีสุขภาพดี ก็คือ การมีรากฐานโครงสร้างร่างกายที่ดีนั่นเอง เพราะ … “จิตใจที่แจ่มใสย่อมอยู่ในร่างกายที่แข็งแรง”