สวัสดีค่ะท่านผู้อ่านทุกท่าน สำหรับท่านที่ติดตามกันมาตลอดก็คงพอเข้าใจเกี่ยวกับอาการปวดหลังที่มีสาเหตุมาจากปัจจัยหลายๆ อย่าง ผู้เขียนเชื่อว่า เมื่อท่านมีอาการปวดหลังขึ้นมาเมื่อไหร่ ท่านจะเป็นหมอที่ดีสุดที่สามารถบอกตัวเองได้ว่าอาการปวดหลังของท่านนั้น เกิดจากเนื้อเยื่อส่วนใดของหลัง สามารถบอกปัญหาที่แท้จริงของอาการปวดนั้นๆได้ และที่สำคัญคือต้องสามารถดูแลตัวเองเบื้องต้นได้
ฉบับนี้เรามาทำความรู้จักอาการปวดของหลังอันเนื่องมาจาก “แนวกระดูกสันหลังขาดความมั่นคง” ( Lumbar Instability) ฟังดูแล้ว หลายท่านที่มีร่างกายกำยำ ดูแข็งแรง ต้องคิดว่าตัวเองไม่ได้เป็นแน่ๆ เพราะคาดคะเนจากสภาพร่างกายตนเอง แต่ลองฟังต่อไปก่อนนะคะ เมื่อพูดถึงการขาดความมั่นคงแล้ว แท้ที่จริงร่างกายคนเราไม่ได้มั่นคงจากกายภายนอกที่ดูกำยำล่ำสัน แต่เราดูลึกลงไปถึงแนวกระดูกที่มีเนื้อเยื่อต่างๆ เสริมให้มั่นคง โดยอยู่ชั้นในสุด นึกถึงต้นไม้ใหญ่บางชนิดที่แผ่กิ่งก้านมากมายดูเหมือนมั่นคงแข็งแรง แต่เพียงโดนลมกรรโชกพัดมากลับโค่นได้อย่างง่ายดาย นั่นเป็นเพราะรากที่หยั่งลงให้ต้นไม้นั้นไม่มั่นคงแข็งแรงพอ จึงโค่นล้มลงมาอย่างคาดไม่ถึง ทั้งที่ดูภายนอกเหมือนมั่นคง ตรงกันข้ามกับต้นไม้บางชนิดที่สูงตระง่าน ลำต้นดูเล็กบาง น่าจะโดนลมพัดโค่นได้ง่ายๆ แต่กลับแข็งแกร่ง ไม่สะทกสะท้านต่อแรงลม นั่นเป็นเพราะรากลึกภายในของต้นไม้ชนิดนั้นหยั่งลงด้วยความแข็งแรงมั่นคงนั่นเอง ร่างกายคนเราก็ไม่ต่างกันค่ะ ความมั่นคงแข็งแรงที่พูดถึงเราไม่ได้ดูกันจากภายนอกว่ากล้ามใหญ่ มัดสวยงาม แต่วัดกันที่ความมั่นคงแข็งแรงของกล้ามเนื้อมัดในและเนื้อเยื่อส่วนลึกที่ติดกับชั้นกระดูกสันหลัง เป็นตัวสำคัญที่ทรงให้กระดูกเรามั่นคงแข็งแรง ซึ่งหากจะแยกย่อยว่า ตัวที่สร้างรากฐานให้แนวกระดูกสันหลังของคนเรามั่นคงมีอยู่ 3 ระบบด้วยกันคือ
1. The passive subsystem ประกอบด้วย ตัวกระดูกสันหลัง ข้อต่อกระดูกสันหลังแต่ละระดับ เส้นเอ็น แคปซูลข้อต่อ ฯลฯ
2. The neural feedback system คือแรง และแรงกระทำต่อข้อต่อระดับนั้นๆ รวมไปถึง ระบบประสาทที่เป็นศูนย์ควบคุมแรงนั้นๆ
3. The muscle system ประกอบด้วยกล้ามเนื้อที่อยู่โดยรอบของกระดูกสันหลังเพื่อประกบให้หลังมั่นคง ซึ่งระบบนี้ต่างจาก 2ระบบข้างต้น ตรงที่เราสามารถสร้างให้มั่นคงแข็งแรงเพิ่มขึ้นมาได้
การทำงานของทั้ง 3 ระบบ จะทำงานร่วมกัน เพื่อทรงให้กระดูกเรามั่นคง ข้อ 1 และ 2 เราไม่สามารถสร้างขึ้นมาได้ แต่ข้อ 3 มี ระบบกล้ามเนื้อเป็นกุญแจสำคัญ ที่จะสามารถสร้างให้แข็งแรงและมั่นคงได้ ในทางกายวิภาคศาสตร์เราเรียกกล้ามเนื้อที่ให้ความมั่นคงเหล่านี้ว่า Core Stability Muscles คือกล้ามเนื้อมัดลึก ซึ่งมี 3 ส่วนที่สำคัญคือ กล้ามเนื้อหน้าท้องมัดลึก (Transversus Abdominis) กล้ามเนื้อหลังมัดลึก (Multifidus) กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน (pelvic floor) เมื่อพูดถึงความมั่นคงแข็งแรง เราก็วัดกันที่กล้ามเนื้อ 3 กลุ่มนี้นี่ล่ะค่ะ
แล้วสงสัยไหมคะว่า ถ้าปวดหลังจากความไม่มั่นคงของหลังนั้น อาการเด่นๆ จะเป็นอย่างไรบ้าง ดังนี้เลยค่ะ
อาการปวดหลังที่เกิดจากหลังไม่มั่นคงจะไม่รุนแรงหรือปวดตลอดเวลา แต่จะสร้างความรำคาญใจให้ผู้ที่เป็นอยู่เรื่อยๆ
เมื่อมีการเคลื่อนไหวหรือเปลี่ยนท่าทางจะเสียวแปล๊บที่หลัง ไม่ว่าจะจากท่านั่ง แล้วดันตัวขึ้นเพื่อยืน หรือจากท่านอนแล้วพลิกตัวเพื่อจะนั่ง จะมีอาการปวดแปล๊บขึ้นมาทันที
ตื่นนอนตอนเช้าจะพลิกตัวลุกขึ้น จะแปล๊บแรงมากกว่าปกติ
เอี้ยวตัว ก้มตัว หรือแอ่นตัวในการหยิบจับของ ยกของ หรือจังหวะที่หันหรือบิดตัว ก็จะเจ็บแปล๊บที่หลังจนต้องสะดุ้ง
ลงจากรถ บิดตัวขึ้นยืนออกจากประตูรถ จะเสียวแปล๊บที่หลัง อาจร้าวลงตรงก้นเล็กน้อย
เมื่อยหลังบ่อยๆ บางครั้งเป็นอาการเมื่อยๆ ให้รำคาญ ไม่ได้ปวดมาก แต่รู้สึกได้ตลอดเวลา
หากปล่อยเรื้อรัง อาการเสียวแปล๊บ จะรู้สึกรุนแรงมากขึ้น และจังหวะแรกของการเคลื่อนไหวในทุกๆ ท่าจะรู้สึกเสียวแปล๊บที่หลัง
กล้ามเนื้อส่วนที่ทำหน้าที่ให้ความมั่นคงกับหลัง จะเป็นตัวอุ้มหรือพยุงหลังไว้ทั้งในยามเคลื่อนไหว ในยามที่ลำตัวตั้งตรง ป้องกันไขสันหลัง และเส้นประสาท ไม่ให้โดนกดเบียด หากกล้ามเนื้อส่วนนี้ขาดความมั่นคง อาการปวดแปล๊บๆ เมื่อเปลี่ยนท่าทางนี่ล่ะค่ะเป็นตัวเตือนให้ทราบว่า เราควรต้องจัดการกับสิ่งที่เกิดขึ้นแล้ว เพราะหากไม่ดูแลรักษา จากปวดแปล๊บธรรมดา อาจทำให้รุนแรงถึงขั้นเดินไม่ได้ก็เป็นได้ค่ะ
ถึงตอนนี้ หากท่านใดมีอาการดังที่กล่าวมา ก็น่าจะตอบโจทย์ตัวเองได้แล้วนะคะ กลุ่มนี้รักษาง่ายมากค่ะ เพราะร่างกายเรามีกล้ามเนื้อที่สร้างให้แข็งแรงได้ เพียงแต่ต้องรู้จักและสร้างให้ถูกมัดกล้ามเนื้อ เพียงเท่านี้ก็หายขาดแล้วค่ะนอกจากหายขาดแล้วยังพบความแข็งแรงและใช้งานร่างกายได้เต็มศักยภาพ ร่างกายมีความต้านทานที่ดีขึ้น ดังนั้นเมื่อเริ่มมีเสียงเตือนจากร่างกาย ก็ควรรีบจัดการนะคะ อย่าปล่อยให้เรื้อรังจนเดินเหินหรือใช้ร่างกายไม่ได้ ตอนนั้นอาจยากในการฟื้นฟูให้กลับเป็นปกติ แล้วพบกันฉบับหน้าค่ะ สวัสดีค่ะ
พิเศษ สำหรับท่านผู้ติดตาม คม-ชัด-ลึก บัตรตรวจโครงสร้างร่างกาย ฟรี! มุลค่า 2,500.- บาท เพียง @….