สวัสดีค่ะ วันนี้ผู้เขียนมีเรื่องสัญญาณเตือนจากร่างกายมาเล่าให้ฟังค่ะ …ช่วงนี้ เคสที่ผู้เขียนได้พบมาก จะเป็นปัญหาปวดก้นหรือสะโพก แล้วร้าวลงขาค่ะ ซึ่งส่วนใหญ่ก็จะเป็นเพียงซีกใดซีกหนึ่งของร่างกาย ปัญหานี้ส่วนใหญ่มักเกิดกับท่านที่มีกิจวัตรให้นั่งนานๆ ไม่ค่อยได้ลุกขึ้นเปลี่ยนอิริยาบถ เช่น ผู้บริหารที่นั่งประชุมเป็นเวลายาวนาน หนุ่มสาวออฟฟิศที่นั่งทำงานต่อเนื่องหลายชั่วโมงหรือตลอดทั้งวัน ผู้ที่ขับรถมากๆ ต้องนั่งขับรถยาวนาน
ทั้งนี้ สัญญาณเตือนจากร่างกาย สำหรับอาการปวดก้น ปวดสะโพก ร้าวลงขา อาจเริ่มจากอาการล้าธรรมดา ซึ่งจะรุนแรงขึ้น หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้องเหมาะสม โดยจะขอลำดับความรุนแรงของอาการพอสังเขปดังนี้ค่ะ
- ล้าๆ ที่ก้น สะโพก หรือต้นขาด้านหลัง
- ความล้าจะเปลี่ยนเป็นอาการปวด บางครั้งอาจปวดมากจนรู้สึกนั่งต่อไม่ไหว
- อาการปวดจะร่วมกับอาการล้าๆ ชาๆ และซ่าๆ ลงที่ต้นขาด้านหลัง บางเคสอาจล้าและร้าว ไปที่หน้าแข้งด้านนอก หรือชาปลายนิ้วได้ หรือบางเคสอาจมีอ่อนแรง
- สังเกตได้ว่าเป็นตะคริวที่ต้นขา น่อง หรือก้นบ่อยขึ้น
- เริ่มรู้สึกแสบร้อนที่หลังช่วงล่างร่วมด้วย หรืออาจรู้สึกปวดตื้อๆ ที่หลังได้ หรือบางเคสก็ปวดร้าวลงข้างขา จนรู้สึกปวดๆ ขัดๆ ในเข่าด้านที่เป็นได้
- จากที่นั่งนานๆ จึงจะเกิดอาการ จะเริ่มเป็นว่านั่งไม่กี่นาทีก็เกิดอาการ จนต้องขยับตัวไปมา และเริ่มปวดมากขึ้นและปวดค้าง อันหมายถึงปวดตลอดเวลาแม้จะเปลี่ยนอิริยาบถแล้ว ซึ่งย่อมเป็นปัญหาต่อการใช้ชีวิตประจำวัน
ในความเป็นจริง เราจะได้รับสัญญาณเตือนจากร่างกายอยู่เสมอ เมื่อมีสิ่งผิดปกติ แต่เรามักละเลยไม่ใส่ใจ จนเกิดอาการเจ็บปวดมากหรือเข้าขั้นรุนแรง ซึ่งอาการปวดก้น ปวดสะโพกจนร้าวลงขานี้ เมื่อมีความรุนแรง จะคล้ายอาการของหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท เพราะมีอาการปวดร้าวตามแนวการวางตัวของเส้นประสาท แต่จริงๆ แล้ว เป็นอาการของกล้ามเนื้อบริเวณก้นมีปัญหาค่ะ ซึ่งอาจเป็น Piriformis muscle กล้ามเนื้อบริเวณก้นที่อยู่ชั้นลึก หรืออาจเป็นกล้ามเนื้อก้นมีการเกร็งตัวเรื้อรังมานาน (Myofascial Pain Syndrome of Gluteus minimus muscle) อาการของกล้ามเนื้อทั้งสองส่วนนี้ คล้ายกับหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทมากจนต้องเรียกว่า Pseudo Sciatica pain คืออาการกดทับเส้นประสาท Sciatic เทียมนั่นเอง
สาเหตุของอาการนี้ส่วนใหญ่เกิดจากการนั่งเป็นเวลานานๆ ในท่านั่งที่ต่อเนื่อง นั่งกางขา จนทำให้กล้ามเนื้อก้นอ่อนแรง และกล้ามเนื้อหน้าสะโพกหดสั้นเกร็ง (Iliopsoas muscle) มีการเกร็งตัวของกล้ามเนื้อสะโพกมัดลึก (Piriformis muscle) ซึ่งเป็นมัดที่มีเส้นประสาทแทงผ่าน จึงทำให้มีอาการปวดร้าว เมื่อย และชา บริเวณขาได้ รวมทั้งหากมีการเกร็งตัวเรื้อรังของกล้ามเนื้อสะโพก (Gluteus minimus muscle) จนทำให้เยื่อหุ้มกล้ามเนื้อเกร็งรั้ง ก็อาจทำให้มีอาการปวดร้าวตามแนวขาด้านข้าง หรือด้านหลังขา หรือบางเคสก็จะปวดร้าวถึงเข่า ทำให้รู้สึกไม่สบายเข่า
อาการที่รุนแรงเหล่านี้ ทำให้ผู้เกิดอาการมีความกังวลจนยอมเสียค่าใช้จ่ายมากมาย เพื่อวินิจฉัยว่าเป็นอะไร ซึ่งโดยข้อเท็จจริงแล้ว การตรวจประเมินทางกายภาพบำบัดสามารถวิเคราะห์หาสาเหตุของอาการได้
ดังนั้น หากเราตระหนักได้ถึงสัญญาณเตือนจากร่างกายตั้งแต่เนิ่นๆ การตรวจประเมิน การรักษา ก็จะทำได้ง่ายและเร็ว และในทางตรงกันข้าม หากเราไม่สนใจ ปล่อยให้อาการที่เป็นรุนแรงขึ้นและกลายเป็นอาการเรื้อรัง ย่อมเป็นการรักษายาก และบางครั้งก็ไม่สามารถรักษาให้หายเป็นปกติหรือเหมือนเดิมได้
…เห็นไหมคะว่า ความเจ็บปวดในร่างกายของเรา หากเราใส่ใจ ก็ทำให้เราป้องกันอาการรุนแรงได้เลยค่ะ
ไว้ฉบับหน้า จะนำเรื่องราวสัญญาณเตือนจากร่างกายมาฝากอีกนะคะ แล้วพบกันค่ะ…….